Celem projektu jest zwiększanie samodzielności życiowej oraz aktywności społecznej dzieci i dorosłych osób z niepełnosprawnościami, w tym poprawa funkcjonowania w zakresie podstawowych czynności życiowych; rozwój kompetencji społecznych poprzez usprawnianie umiejętności i wzrost możliwości komunikacyjnych; zwiększenie zdolności poznawczych, wzrost zainteresowań; rozwój zdolności społecznych do współuczestniczenia i integracji społecznej.
Poprzez systematyczne oddziaływanie terapeutyczne, wg planu określonego indywidualnie dla każdego uczestnika, zespół terapeutyczny będzie dążył do osiągnięcia jak najlepszych wyników w zakresie zwiększenia samodzielności życiowej uczestników. Samodzielność ta, w zależności od stopnia i rodzaju niepełnosprawności, może
oznaczać dla każdego z Uczestników inny wymiar – od chęci i możliwości określenia własnych potrzeb, swojej odrębności i tożsamości; poprzez zdolność samoobsługi w podstawowych czynnościach życiowych a następnie – zdolności i możliwości współdecydowania o obszarze swojego funkcjonowania w najbliższym otoczeniu i w społeczności, w warunkach dostępności do zasobów naturalnych (przyrodniczych), kulturalnych i społecznych.
Celem projektu jest niwelowanie ograniczeń: zdrowotnych, psychicznych, środowiskowych; zwiększanie potencjału psychofizycznego a w razie lub w stanach czasowych czy trwałych barier – wskazanie i przekazanie do stosowania narzędzi rekompensujących, swoistych protez, pozwalających na wykonanie tego co niewykonywalne – jak np. język komunikacji alternatywnej i stosowane w nim narzędzia.
Projekt ma charakter ciągły, podzielony jest na trzy etapy i obowiązuje w terminie od 1 stycznia 2024 roku do 31 marca 2027 roku.
W projekcie założono kontynuację terapii i rehabilitacji społecznej 23 uczestników Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno
Wychowawczego, w sekwencji opracowanej w formie Indywidualnego Planu Działania dla każdego z uczestników na podstawie diagnozy , wywiadu środowiskowego i informacji z lat wcześniejszych (uczestniczenia w zleceniu zadań oraz w placówce).
Uczestnicy zostaną objęci oddziaływaniem w kilku formach wsparcia, ukierunkowanych na wzrost umiejętności komunikacyjnych, interpersonalnych i społecznych.
Celem oddziaływania jest też poszerzenie obszarów zainteresowania i poznania wśród uczestników, odkrywanie i kształtowanie własnych możliwości, umiejętności indywidualnych oraz społecznych.
W ramach projektu będzie realizowane wsparcie w zakresie: Terapii aktywnych form komunikacji; Terapii motoryki ręki i koordynacji wzrokowo-ruchowej; Terapii poznawczych i rozwoju kulturalnego, a także terapii natura, terapii wad postawy i chodu oraz terapii wodnych i technik relaksacyjnych.
Realizowane w projekcie działania mają w sposób przyjazny dla uczestników, pobudzać Ich aktywność, m.in. poprzez stosowanie gier i zabaw jako metod stymulacyjnych. Zamierzeniem oddziaływania jest maksymalne włączenie BO w proces terapeutyczny, stąd częstymi metodami oddziaływania są zajęcia o charakterze gier i zabaw, przynoszących konkretne efekty terapeutyczne a przebiegający w sposób miły dla uczestników.
Wnioskodawca zapewnia uczestnikom możliwość korzystania z dostępnych na rynku nowoczesnych narzędzi terapeutycznych. Zasoby posiadane przez Fundację wnioskodawca planuje uzupełnić poprzez realizację zakupów niezbędnych pomocy dydaktycznych, wyposażenia i środków trwałych w ramach bieżącego zadania. Projektując i komponując program wsparcia w wymiarze całościowym i indywidualnym sięga po pomoce z zakresu narzędzi terapeutycznych, w tym narzędzi wysokiej technologii.
Projekt jest kontynuacją działań prowadzonych w ramach wcześniejszych konkursów PFRON zlecania zadań, a szczególnie roku pierwszego realizacji bieżącego konkursu.
W założeniach tej edycji uwzględniono wynikające z wcześniejszych realizacji doświadczenia, szczególnie dotyczące możliwości, ograniczeń i potrzeb Uczestników, także w zakresie form wsparcia, ich intensywności, stosowanych metod i środków pomocniczych (materiałów dydaktycznych, sprzętu, technologii itp).
Wnioskowane formy wsparcia będą uzupełnieniem i rozszerzeniem działań realizowanych w placówce, mających na celu zwiększenie samodzielności uczestników. Utrzymano wszystkie formy wsparcia realizowane w poprzednich latach realizacji, dostosowując je jedynie do aktualnych potrzeb i wzbogacając o wykorzystanie nowych narzędzi, sprzętu i metod.
Stopień i złożoność niepełnosprawności beneficjentów ostatecznych oraz różnorodność
dostępnych współcześnie narzędzi i metod rehabilitacyjno-terapeutycznych stanowią podstawę działań, zmierzających do wzrostu samodzielności osób uczestniczących w projekcie.
Poprzez wielokierunkowe oddziaływanie rehabilitacyjno-terapeutyczne, uwzględniające indywidualne potrzeby, ograniczenia i możliwości uczestników, proces terapeutyczny obejmuje eliminowanie lub minimalizowanie skutków ograniczeń wynikających z niepełnosprawności, rozpoznawanie potrzeb psychofizycznych i rozwojowych, poprawianie kondycji ogólnej i samopoczucia, zwiększanie samoświadomości i świadomości otoczenia oraz relacji z otoczeniem, poszerzanie możliwości rozwojowych. Ma to generować wzrost chęci i aktywności uczestników w procesie usamodzielniania zarówno w czynnościach samoobsługowych jak i w życiu społecznym.
Dla podniesienia atrakcyjności, a przez to efektywności zajęć w realizacji wsparcia stosujemy zróżnicowane metody terapeutyczne. Dzięki temu proces terapeutyczny jest bardzo zindywidualizowany, dopasowany do konkretnych potrzeb każdego z uczestników, z nastawieniem na uzyskanie najlepszego progresu w procesie terapeutycznym. Śledząc na bieżąco ofertę pomocy dydaktycznych, sprzętu, urządzeń wysokiej technologii i powstałego w wyniku badań rozwojowych i naukowych specjalistycznego sprzętu, realizujemy terapię z wykorzystaniem tych dobrodziejstw, także w tej mierze uwzględniając indywidualne cechy i potrzeby uczestników oraz spodziewane dla procesów terapeutycznych efekty
Grupa docelowa
Grupę docelową stanowią osoby z niepełnosprawnością intelektualną i fizyczną, z województwa pomorskiego – niepełnosprawne dzieci, młodzież i osoby dorosłe – podopieczni Fundacji WRÓĆ, uczęszczający do prowadzonego przez Fundację Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczego w Jezierniku.
Wszyscy posiadają ważne orzeczenie o niepełnosprawności (dzieci do lat 16 ) lub o stopniu niepełnosprawności – uczniowie w wieku 16-25 lat; aktualnie wszyscy dorośli dysponują orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności.
Formy wsparcia
Terapie aktywnego modelu komunikacji
Celem formy wsparcia jest wspomaganie rozwoju procesu komunikacyjnego u osób, które nie nabyły umiejętności werbalnego porozumiewania się, lub których umiejętność mówienia jest niewystarczająca, dla osiągnięcia sukcesu komunikacyjnego.
W procesie terapeutycznym uczestnik pozna i spróbuje wykorzystywać w komunikacji różnorodne metody i technologie, umożliwiające prowadzenie dialogu, pomimo rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Poprzez dostęp do zróżnicowanych narzędzi komunikacyjnych, będzie miał możliwość wyboru i stosowania tych, które w porozumiewaniu się będą dla niego najbardziej przyjazne i efektywne. W ten sposób nastąpi wytworzenie i wzrost poczucia bezpieczeństwa; stworzone zostaną możliwości komunikowania potrzeb, począwszy od najbardziej podstawowych (jedzenie, picie, czynności higieniczne), poprzez dokonywania wyborów (co zjeść, w co się ubrać, dokąd
iść, co robić), a w ślad za tym podejmowanie decyzji i wywieranie wpływu na życie własne oraz na otoczenie, a przez to – uczestnictwo w życiu społecznym.
Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik wsparcia w porozumiewaniu się, beneficjent ostateczny staje się osobą decyzyjną, doświadcza siły komunikacji i zaczyna skutecznie porozumiewać się z osobami z najbliższego otoczenia. Używane symbole, techniki i narzędzia komunikacyjne pozwalają mu zasygnalizować podstawowe potrzeby (np. zaspokoić pragnienie, chęć wyjścia do toalety), czy wyrazić stany (zadowolenia, zmęczenia).
Pozwala to także na rozwój funkcji poznawczych, ponieważ komunikacja: redukuje frustrację i problemy z zachowaniem, jako następstwa bycia niezrozumianym; wzmacnia poczucie siebie i daje szansę poznania siebie jako zdolnego do wywołania zmian w otoczeniu; zapobiega wyuczonej bezradności, kształtuje aktywną postawę; poprawia warunki i motywację do uczenia się; umożliwia uczestnictwo w życiu codziennym, kontaktach z najbliższymi i otoczeniem. Niebagatelnym efektem terapii jest fakt, iż w jej wyniku beneficjent ostateczny, poprzez nawiązanie komunikacji i w miarę wzrostu umiejętności porozumiewania się, staje się aktywnym uczestnikiem i partnerem samego procesu terapeutycznego.
Terapia AAC
Określona jako zespół działań i podejść umożliwiających osobom nieporozumiewającym się werbalnie lub ze znacznymi
trudnościami w tym zakresie, osiągnięcie maksymalnie możliwej autonomii komunikacyjnej. AAC zakłada wykorzystanie aktualnych możliwości użytkownika oraz minimalizowanie doświadczanych trudności komunikacyjnych. Na proces rozwoju komunikacji składa się wiele czynników takich jak: wieloprofilowa okresowa diagnoza funkcjonalna poszczególnych zmysłów i możliwości motorycznych, przygotowani partnerzy komunikacyjni, metody i narzędzia ich realizacji dostosowane do indywidualnych potrzeb i preferencji BO.
Metoda Krakowska®
Jest terapią neurobiologiczną stymulującą wszystkie funkcje poznawcze. Swoje założenia opiera na neurobiologii i
zakłada zdolność do powstawania nowych połączeń nerwowych. Efekty terapii są zależne od konkretnych doświadczeń dostarczanych sobie uczestniczącej w terapii.
Metoda obrazowo-symboliczna
Oparta o systemy określonych symboli tworzących alternatywny bądź wspomagający system służący
rozwojowi skutecznego porozumiewania się z uwzględnieniem realizacji poszczególnych funkcji komunikacji. Na metodę złoży się oprogramowanie Boardmaker, MÓWik, PODD, system c-eye, eye-tracker.
Eyefeel
Oprogramowanie przeznaczone dla osób doświadczających barier w komunikacji. Uruchamiane jest za pomocą wzroku bądź za pomocą dostosowanego oprzyrządowania np. switch, myszka komputerowa, myszka specjalistyczna. Jego docelowym zastosowaniem jest terapia funkcji wzrokowych, koordynacji wzrokowo-ruchowej, komunikacja, rozwój funkcji poznawczych. Oprogramowanie zawiera pakiet ćwiczeń i animacji, stron służących komunikacji, wirtualną klawiaturę, gry, odtwarzacz multimedialny i inne. Dodatkowo wyposażone jest w możliwość tworzenia i dodawania własnych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb i preferencji użytkownika treści.
PODD
To innowacyjne podejście do AAC, oparte o pragmatyczną organizację tablic komunikacyjnych połączonych w intuicyjną całość systemu komunikacyjnego. PODD jest całościową metodą wykorzystującą jako bazę wspomagany przekaz językowy. W tym podejściu czynność modelowania komunikatów umożliwia budowanie rozumienia języka.
W ramach formy wsparcia będą również realizowane działania z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej wspierającej i stymulującej rozwój mowy lub/i podtrzymującej nabyte sprawności w tym zakresie. Istotnym elementem terapii komunikacyjnych jest terapia powstałych na skutek uszkodzeń CUN zaburzeń w zakresie spożywania pokarmów (i nadawania mowy).
W realizacji wsparcia w ramach Terapii Aktywnego Modelu Komunikacji zostaną wykorzystane zasoby placówki (w tym wysokiej i niskiej technologii) takie jak: C-Eye, Eye-tracker, zestawy MÓWik, oprogramowania: Eyefeel, PODD, E-learning, boardmaker; specjalistyczne klawiatury i myszki; ramiona mocujące narzędzia komunikacji; interaktywny monitor dotykowy oraz t-DCS mikropolaryzacja; kontekstowe tablice komunikacyjne, książki komunikacyjne PODD, gry, puzzle, klocki, zabawki interaktywne; książeczki dla dzieci (w tym biblioterapeutyczne) i wszelkie inne pomoce niskiej technologii wspierające proces rozwoju komunikacji
Terapia wad postawy i chodu
Celem terapii wad postawy i chodu jest zbudowanie (odbudowanie) prawidłowego funkcjonowania struktur odpowiadających za utrzymanie sylwetki i przemieszczanie się (w tym układ kostny, mięśniowy, powięziowy) oraz wytworzenie (odtworzenie) świadomości czucia ciała i zmysłu orientacji ułożenia części własnego ciała (propriocepcji).
Integracja terapeutyczna w obrębie tego układu jest niezbędna do dobrego rozwoju odruchów, planowania i prowadzenia ruchu, regulacji napięcia mięśniowego i koordynacji pracy mięśni, reakcji równoważnych, a także wyższych czynności umysłowych. Ingerencja ta polega na budowaniu prawidłowego napięcia posturalnego tułowia i dystrybucji napięcia obwodowego do kończyn górnych i dolnych, niwelowaniu ograniczeń spowodowanych przykurczami mięśniowymi, zmniejszaniu następstw nieprawidłowego napięcia OUN (skolioza, dysplazja stawu biodrowego),
zwiększaniu siły mięśniowej.
Nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania narządu ruchu, powodują zniekształcenie (unieruchomienie) całej sylwetki, a przez to nieprawidłowości wydolności krążeniowo-oddechowej i układu pokarmowego, w efekcie także zaburzenia zmysłów i funkcjonowania poznawczo-rozwojowego W przypadku dotkniętych głęboką niepełnosprawnością sprzężoną uczestników OREW (beneficjentów ostatecznych zadania) terapia wad postawy i chodu często warunkuje możliwość realizacji terapii poznawczych i rozwojowych, prowadzących do zwiększenia samodzielności, nabycia kompetencji społecznych i funkcjonowania w interakcji z otoczeniem.
Celem wsparcia jest też uzyskanie postępów m.in. w zakresie umiejętności trzymania głowy, utrzymania prawidłowej sylwetki podczas siedzenia; zmniejszenie napięć uniemożliwiających poruszanie kończynami, prawidłowe oddychanie, a nawet jedzenie; nadanie lub zwiększenie zakresu ruchu kończyn; stabilizacja podczas siedzenia i stania (utrzymanie pozycji pionowej), nabywanie umiejętności i poprawa sprawności chodzenia.
Terapie poznawcze i rozwoju poznawczego
Celem terapii jest „nadanie” i poszerzenie obszarów, w których beneficjenci ostateczni będą zdolni poznawać i doświadczać.
Dotyczy to świadomości funkcji i potencjału własnego ciała, stanów emocjonalnych, samooceny, i motywacji, postrzegania, uwagi, pamięci, uczenia się, myślenia, rozwijania języka. Dotyczy też budowania interakcji z otoczeniem, zwiększania aktywności, dokonywania wyboru, rozwoju zainteresowań, przyjmowania funkcji społecznych, samorealizacji i integracji. Terapia zmierza do wyeliminowania lub minimalizowania, leżących po stronie ustroju i rozwoju psychicznego uczestnika czynników, hamujących możliwe postępy; budowania i wzmacniania bodźców, pozytywnie stymulujących do postępu, rozwoju, aktywności w procesach terapeutycznych a docelowo- w rolach
życiowych i społecznych. Założeniem terapii jest stymulowanie beneficjentów do rozwoju poprzez różnorodne, wielokierunkowe oddziaływanie na zmysły, kształtowanie wrażliwości, profilowanie zachowań oraz prowokowanie do aktywności, w tym twórczej.
Terapie naturą
Celem terapii jest zrównoważony, wszechstronny rozwój uczestnika we wszystkich sferach codziennego funkcjonowania: emocjonalnej, duchowej i fizycznej, poprzez poznanie i zrozumienie zachodzących w świecie przyrody zjawisk, w tym współistnienia, kompensaty i odradzania się; wzmacnianie więzi człowieka z naturą. Terapia ma zbawienny wpływ na zdrowie psychiczne człowieka: koi nerwy, przywraca pogodny nastrój, wspomaga koncentrację, motywację, pokonywanie ograniczeń i dążenie do osiągnięcia zamierzonych celów. Pozwala też spojrzeć na funkcjonujące w otoczeniu systemy w sposób całościowy, zrozumieć zdolność rekompensaty jednych właściwości przez inne; współistnienia organizmów i systemów; przeciwstawiania się trudnościom, wzajemnego dążenia do rozwoju. Ze
świata zjawisk, roślin i zwierząt w procesie terapeutycznym będziemy wzbogacać uczestników w zdolności odkrywania i opanowywania emocji; regulowania wrażliwości, doznań sensorycznych i estetycznych, a także wzmocnień: w sprawności wzrokowej i słuchowej, motorycznej, fizycznej i społecznej. Bogactwo, różnorodność i dostępność flory i fauny oraz rozumienia ich dobrodziejstw, często przekazywanych tradycją ustną, ale potwierdzonych stanowiskiem naukowym powoduje, że są to formy terapeutyczne po które warto sięgać w procesach budowania zrównoważonego rozwoju, a które przy tym udzielają swojego dobrodziejstwa choćby tylko z racji przebywania w ich środowisku.
Terapia ma też na celu rozwijanie funkcji psychomotorycznych, usprawnianie i wzbogacenie zasobu słownictwa, stymulowanie ogólnego rozwoju, wyrównywanie dysharmonii rozwojowych, kompensowanie braków w rozwoju psychicznym i fizycznym, usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej – oraz doskonalenie nabytych już wcześniej umiejętności i utrwalanie nowych poprzez kontakt ze światem roślin i zwierząt. Ich aktywność jest prosta, powtarzalna i niewerbalna, przez co bardziej dostępna nawet dla osób z zaburzeniami funkcji językowych, poznawczych i psychomotorycznych. Badania naukowe wykazują, że człowiek nie jest w stanie funkcjonować w oderwaniu od przyrody, dlatego tak istotne jest życie człowieka w symbiozie z otaczającym go środowiskiem naturalnym.
Terapie wodne i techniki relaksacyjne
Celem stosowania terapii wodnych i technik relaksacyjnych jest kształtowanie harmonii, wydobywanie świadomości własnego ciała oraz umiejętności panowania nad jego odruchami, przyjmowania bodźców zewnętrznych na i ich dobrotliwego wpływu tonowanie napięć, równoważenie stanów psychofizycznych itp. Uzyskaną w ten sposób dobrą energie wraz z poprawą samopoczucia psychicznego oraz świadomości własnej wartości i możliwości, uczestnik będzie mógł przeznaczyć na celowe i zamierzone włączenie się w pozostałe procesy terapeutyczne, edukacyjne a docelowo społeczne.
Posiadane zasoby lokalowe, rzeczowe i techniczne
Wsparcie będzie realizowane w oparciu o zasoby lokalowe i sprzętowe Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczego w Jezierniku. Do realizacji projektu zostanie zatrudniona kadra posiadająca kwalifikacje i doświadczenia w zakresie projektowanego wsparcia. Wspólnie z dyrekcją placówki zostaną opracowane harmonogramy realizacji i udziału BO w projekcie, w sposób nie zakłócający działań placówki, finansowanych z subwencji oświatowej oraz korzystania z tych działań przez beneficjentów ostatecznych.
Wnioskodawca zaplanował także dokonanie uzupełniających zakupów sprzętu specjalistycznego, niezbędnego do realizacji wsparcia założonego w projekcie i osiągnięcia w wyniku tego wsparcia satysfakcjonujących postępów w zakresie zwiększania samodzielności osób niepełnosprawnych – uczestników projektu. Ośrodek działa w budynku parterowym o powierzchni ponad 400 m2, na terenie którego zorganizowano liczne pracownie, głównie do terapii indywidualnej, w tym: pracownie terapii komunikacyjnych; sale doświadczania świata; pracownie integracji sensorycznej, pracownie hydroterapii itd. Także na terenie okalającym placówkę zostały usytuowane obszary
do działań terapeutycznych, w tym ogródek sensoryczny, integracyjny plac zabaw, ogródek roślinny pod folią. Budynek jest wyposażony w dostosowane do ON zaplecze sanitarno-higieniczne oraz bezpieczne ciągi komunikacyjne. W wyniku przeprowadzonej termomodernizacji obiekt posiada nowoczesne ogrzewanie ekologiczne, klimatyzacje i wentylację co stwarza stabilne warunki klimatyczne we wszystkich pomieszczeniach bez względu na porę roku. Uwzględniając wymagania co do oddziaływania w ramach placówki oświatowej oraz planowany w projekcie wymiar wsparcia; poprzez organizacje pracy i udostępniania pracowni (pomieszczeń) zapewnia dobre warunki do realizacji założonego wsparcia
